«عنوان» جشنواره ای تجربه گرا

شهر اردبیل برای سومین سال متوالی، میزبان هنرمندان و گروه های نمایشی از شهرهای مختلف به بهانه برگزاری سومین دوره جشنواره خصوصی تئاتر عنوان بود. این جشنواره از رویدادها و رخدادهای نمایشی است که به همت و ابتکار هنرمندان و اعضای گروه تئاتر عنوان اردبیل برگزار می شود و در طی برگزاری این سه دوره، نشان داده که بخش خصوصی هم می تواند در ارتقای تئاتر کشور، نقشی ویژه و برجسته داشته باشد.

محمد باقر نباتی مقدم مدیر گروه تئاتر عنوان اردبیل در اقدامی تحسین برانگیز  و در حرکتی ابتکاری و ارزشمند، برگزاری جشنواره خصوصی تئاتر عنوان را در دستور کار و اولویت گروه تئاتر عنوان قرار داد و چراغ این جشنواره را با بضاعت اندکی که داشت، در سال 1393 روشن و امسال، سومین دوره این رویداد هنری و نمایشی را با بخش های مختلف و با تکیه بر همت و همراهی اعضای گروه و با جلب مساعدت های بخش خصوص، به شکلی زیباتر در شهر اردبیل برگزار کرد. البته برگزاری دوره سوم این جشنواره در سال جاری، تنها محدود به شهر اردبیل نبود و ضمن برگزاری دو بخش کارگاهی و نمایشنتامه نویشی در شهر توریستی اردی موسی و تهران، از هنرمندان شهرهای مختلف ایران اسلامی به شایستگی میزبانی کرد.

نخستین دوره جشنواره خصوصی تئاتر  عنوان  با حمایت مالی اتاق بازرگانی استان اردبیل، شرکت سرمایه‌گذاری آتیه ساوالان و شرکت توسعه گردشگری استان اردبیل  و با مشارکت اداره کل فرهنگ وارشاداسلامی استان روزهای چهارم و پنجم دی ماه 93 با حضور گروههای نمایشی شهرستان های اردبیل، نیر، نمین و پارس آباد در تالار شمس عطار اردبیلی و پلاتوی استاد نجلو مجتمع فرهنگی و هنری فدک اردبیل برگزار شد. در این جشنواره که به همراه مسابقه نمایشنامه نویسی برگزار شد، نمایش های" مرگ بر مرگ " کار یاشار منوچهری از پارس آباد، " گهواره ای برای اصغر" کار سمیه معمری از نیر، " مرا ببخشید سیگارهای نکشیده" کار سعید افخمی از نمین و نمایش های  "  بیا بریم تو دل یک شب پرستاره" کار سارا عبدالهی، " ایوانف" کار رامین رنجبر، "رادیو روان" کار امیرعباس امیر رضایی و "پزشک نازنین" کار جلال عزیزی از اردبیل با قضاوت و داوری صابر محمدی، کریم عظیمی ججین و آیدین فرنگی به روی صحنه رفتند.

بهزاد صدیقی، روزبه حسینی و سلما سلامتی از کانون نمایشنامه نویسان خانه تئاترایران هم، بخش نمایشنامه نویسی این جشنواره را قضاوت کردند. برگزاری کارگاه نقد و بررسی آثار به نمایش درآمده، نمایشگاه عکس تئاتر اردبیل، خوانش نمایشنامه" بردباران در باران" نوشته زنده یاد داود جلایی و به کارگردانی شاهد مجتهد زاده و فروش کتب تئاتری از دیگر برنامه های این جشنواره بود. در آیین اختتامیه این جشنواره که در تالار شمس عطار اردبیلی مجتمع فرهنگی و هنری فدک اردبیل، برگزار شد، هیئت داوران بخش نمایش‌نامه‌نویسی نخستین جشنواره‌ خصوصی تئاتر عنوان، ضمن سپاس و قدردانی از همه‌ شرکت‌کنندکان این بخش، از میان آثار رسیده، فقط نمایش‌نا‌مه‌ "کوالالامپور" نوشته‌ حمید جواهری را به دلیل انتخاب موقعیت دراماتیک مناسب، روانی دیالوگ‌ها و نیز ایجاد تصویرسازی‌ها و قراردادن عمل نمایشی لازم و منطقی برای شخصیت‌ها به عنوان برگزیده، شایسته‌ تقدیر دانست. در این مراسم، همچنین، سارا عبدالهی، رامین پرواز و رضا پزشکی  از اردبیل جوایز بخش های بازیگری و کارگردانی را به خود اختصاص دادند.

بعد از برگزاری موفقیت آمیز نخستین دوره جشنواره خصوصی تئاتر عنوان در سال 93، گروه تئاتر عنوان اردبیل که فعالیت های نمایشی خود را از سال 1390 در شهر اردبیل آغاز کرده، فراخوان دومین دوره جشنواره خصوص تئاتر عنوان را در فرودین ماه 95 و همزمان با روز جهانی تئاتر با شعار صلح و زندگی منتشر کرد. تولید آثار کوتاه نمایشی با قابلیت اجرا در فضاهای مختلف و بر بنیاد تجربه گرایی و یافتن شیوه های اجرایی نو با رویکرد مشارکت مخاطبان در فرایند اجرا ، از  مهمترین اهداف این رویداد نمایشی بود. از میان21 اثر نمایشی ارسال شده به دبیرخانه جشنواره،  پنج اثر در بخش صحنه ای و چهار اثر در بخش نمایشنامه خوانی در روزهای چهاردهم تا هفدهم مرداد در سالن های نمایشی مجتمع فرهنگی و هنری فدک اردبیل به  به اجرا درآمدند. این دوره جشنواره هم  به دبیری محمد باقر نباتی مقدم در دو بخش ملی نمایشنامه‌نویسی و بخش استانی نمایش‌های کوتاه تجربی با حمایت اتاق بازرگانی استان اردبیل، هتل سپید سرعین ، موسسه بنیان پژوهان آگاه و اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی استان برگزار شد. برگزاری نمایشگاه عکس تئاتر، نمایشگاه کتاب‌های تخصصی هنرهای نمایشی، داستان‌خوانی، پخش فیلم تئاتر(«شکلک» به کارگردانی کیومرث مرادی، «خشکسالی و دروغ» به کارگردانی محمد یعقوبی و «مرگ فروشنده» به کارگردانی نادر برهانی مرندو ورک‌شاپ‌های تخصصی (زبان بدن و تئاتر شورایی) از دیگر بخش های این جشنواره نمایشی بود .

در اختتامیه این جشنواره هم که در هفدهمین روز از مردادماه سال 95 و با حضور هنرمندان و گروههای نمایشی و نیز دوستداران نمایش در تالار شمس عطار اردبیلی برگزار شد، نفرات برتر مسابقه ملی نمایشنامه نویسی این دوره از جشنواره با داوری فرهاد قائمیان، سیروس همتی و آرمان طیران معرفی شدند. هیات داوران این بخش ضمن تجلیل از حضور احمد آرام با متن «آخرین بار کی دیدمت گندم» از بوشهر و نیر تقدیر از میثم بتواز نویسنده متن ترکی «سلم چی»، نفرات منتخب خود را در سه بخش معرفی کرد.

در بخش  نمایشنامه های بلند تالیفی، متن نمایشنامه « و خداوند درون یک مرد دو قلب قرار نداد» نوشته اکبر صادقی از اردبیل رتبه اول را به خود اختصاص داد و متون نمایشی «وقتی دستان معجزه از عشق خالی بود، من عاشق شدم» نوشته مهدی خلیل زاده از اردبیل و «قضیه مار» نوشته امیر لشگری از بوشهر دوم و سوم شدند.هیئت داوران در بخش نمایشنامه بلند اقتباسی، با قدردانی از رضا یاوری از زنجان به خاطر نگارش نمایشنامه «زنی که امروز هم ساعت شش آمده بود» ، سپهر دادمان از اردبیل را برای نگارش نمایشنامه «عاشقانه ای نه چندان آرام با مادام بوواری در همین حوالی» به عنوان نویسنده برتر معرفی کرد. در بخش نمایشنامه های کوتاه هم با تقدیرازمتن نمایشی«تخم مرغ آبپز» نوشته آیدا فرزاد از اردبیل ، نمایشنامه«کاغذ باطله» نوشته نسرین احمدخانی از زنجان به عنوان اثر برترو برگزیده جشنواره معرفی شد .

 در بخش دیگری از آیین اختتامیه دومین جشنواره خصوصی تئاتر عنوان، از روح الله حبیب زاده (نویسنده و کارگردان پیشکسوت تئاتر استان)، (نادر مهدیلو بازیگر پیشکسوت تئاتر استان)، ساسان قجر(بازیگر و کارگردان و مدرس نام آشنای زنجانی ) و عیسی عیسی زاده نظیف (حامی فعالیت های هنری گروه تئاتر عنوان) با اهدای تندیس جشنواره و لوح سپاس تجلیل به عمل آمد .در این مراسم همچنین کتاب «جشنواره های تئاتر استانی و منطقه ای » تالیف سعیدنوریان رونمایی و نمایش کوتاه «نقاش» که حاصل دو روز ورک شاپ زبان بدن بود، توسط هنرجویان گروه تئاتر عنوان اجرا شد.

در  آخرین بخش از مراسم اختتامیه هم هنرمندان برگزیده بخش اجراهای تجربی معرفی و مورد تجلیل قرار گرفتند. مجید واحدی زاده، توحید معصومی و یوسف جاوید هیات داوران این بخش، جایزه طراحی گریم را به شیما بخشنده برای نمایش «مترسک» اعطاکردند و رامین فرزانه هم برای طراحی نور نمایش «تخم مرغ آبپز» مورد تشویق قرار گرفت. فرناز خدایی برای طراحی صحنه نمایش «مارس در خانه» و امیرعاقل زاده و آیدا فرزاد برای طراحی صحنه نمایش «تخم مرغ آبپز» لوح سپاس بخش طراحی صحنه را به خود اختصاص دادند. هیئت داوران با تقدیر از نسرین هوشیار بازیگر نمایش «سایلنت» و مونا محمدنژاد بازیگر نمایش «مارس در خانه»، اسما علیزاده فرزین و سایه عباسپور بازیگران نمایش «پشت شیشه ها» را به عنوان بازیگران برتر زن جشنواره معرفی کردند.

 در بخش بازیگری مرد هم ، هیات داوران با تشکر از حضور علی محمد زاده بازیگر برجسته تئاتر پارس آباد و تقدیر از پیمان حسنوند بازیگر نمایش «مارس در خانه»، آرمین رحیمی بازیگر نمایش «تخم مرغ آبپز» را به عنوان بازیگر برتر و برگزیده معرفی کرد .

در بخش  نمایشنامه نویسی، متن نمایش «پشت شیشه ها» اثر محمد چرمشیرمورد تقدیر هیئت داوران قرار گرفت و وحید حسنوند کارگردان نمایش«مارس در خانه» تشویق شد. فرهاد طوفان هم برای کارگردانی نمایش «پشت شیشه ها» به عنوان کارگردان برتر جشنواره انتخاب و مورد تجلیل قرار گرفت .

نمایش «پشت شیشه ها» به کارگردانی فرهاد طوفان با رای تماشاگران، عنوان بهترین کارجشنواره را به خود اختصاص داد.

اما فراخوان سومین دوره جشنواره خصوصی تئاتر «عنوان» باشعار محوری«جشنواره عنوان؛ جشن صلح و زندگی

 اما دوستدار زمینِ سبز »  با هدف تولید آثار کوتاه نمایشی با قابلیت اجرا در فضاهای مختلف و بر بنیاد تجربه گرایی و یافتن شیوه‌های اجرایی نو با رویکرد مشارکت مخاطبان در فرایند اجرا، در اسفندماه سال 96 منتشر شد.  

این دوره از جشنواره خصوصی تئاتر عنوان در بخش های صحنه ای کود و بزرگسال، پژوهش های تئاتری و مطبوعاتی، نمایشنامه نویسی، نمایشنامه خوانی، پرفرمنس و اجراهای صحنه ای و اجراهای تجربی روزهای از چهاردهم تا بیست و نهم تیر ماه سال سال جاری در شهرهای تهران، اردبیل و اردی موسی برگزار شد. هریک از این بخش ها به نام یکی از هنرمندان و چهره های شایسته تحسین فرهنگ و هنر دارالارشاد اردبیل، نامگذاری شده بود و ستاد برگزاری اسن رویداد نمایشی بر آن بود تا به بهانه این جشنواره، نام و یاد زنده یادان ناصر جعفری، داود جلایی، رضا سید حسینی، نادعلی همدانی و مجید واحدیزاده را گرامی داشته، تلاش های ارزنده سیروس ابراهیم زاده و سلیم رحیمی را در حوزه تئاتر استان و کشور ارج نهد.

برنامه های آموزشی و کارگاهی این جشنواره در قالب 7برنامه مستقل، از 14تا 25تیر در مکان ها و فضاهای مختلف با حضور کارشناسان و هنرمندان برجسته استانی و کشوری برگزار شد.«تئاتر بینافرهنگی»، عنوان اولین برنامه آموزشی این جشنواره بود که دکتر هومن زندی زاده از طریق ویدیو کنفرانس، آن را  روزهای 14 و 15 تیر در مجتمع نخبگان اردبیل برگزار می‌شود.

کارگاه «تئاتر شورایی» را سید رزاق صفوی در بیستمین روز از تیرماه در نگارخانه ختایی اردبیل برگزار کرد و  با هدف شناسایی و تربیت و پرورش استعداد ها، کودکان علاقه مند به هنرهای نمایشی در کارگاهی که با عنوان«بازیگر کوچولو» توسط محمد تقی اسماعیلی و حسن شیخ زاده در روز 21 تیر در سالن شهید رجایی اردبیل، برگزار شد، شرکت کرده و استعداد تئاتری خود را به نمایش گذاشتند.

کارگاه «بدن و طبیعت» با حضور داور فرمانی در روز 22 تیر و در طبیعت سبز شهر اردیموسی با مشارکت و همراهی شهرداری اردی موسی برگزار شد و  ساسان قلی زاده و بهرام رجبعلی زاده هم در روز 23 تیر، کارگاه«تاثیر موسیقی بر درام و تئاتر» را در مجتمع آموزشی نخبگان برپا کردند.

«وظایف کارگردان در تولید تئاتر» عنوان دیگر کارگاهی بود که با نگاهی به ویژگی های کارگردانی زنده یاد مجید واحدیزاده توسط سیدرضی محمودی در بیست و چهارمین روز از تیر در نگارخانه ختایی برای علاقه مندان به حوزه کارگردانی برگزار شد و

آخرین برنامه آموزشی و کارگاهی  این جشنواره ، برگزاری کارگاه«استفاده از ماسک در نمایش» در 25 تیر ودر محل نگارخانه ختایی توسط داور علایی تشکیل شد.

بخش های  اجراهای صحنه ای، پرفرمنس و نمایشنامه خوانی هم روزهای 24 تا 28 تیر در موزه شهرداری اردبیل، تالار استاد جابر عناصری، نگارخانه ختایی و پلاتو سبز اردبیل با قضاوت و داوری ساسان قجر، الهه زحمتی، کریم عظیمی، شاهد مجتهدزاده، فریبرز اسمعیلی، اکبر محمدی، ساسان ناطق، ابراهیم عادل نیا و حسن شیخ زاده برگزار و مراسم اختتامیه هم با حضور مدیران اجرایی، هنرمندان و پیشکسوتان تئاتر اردبیل و گروه های شرکت کننده در صبح روز جمعه بیست و نهم تیر در نگارخانه ختایی اردبیل برگزار شد.

در بخش پژوهش های تئاتری و آثار مطبوعاتی و در محور گفتگو و مصاحبه،  توحید سیف با اثر «اجرای موفق کافه سایه در جشنواره تئاتر فجر»، به عنوان برتر ین اثر معرفی و اثر محسن پرستاری با عنوان «تئاتر دانش آموزی،عرصه ورود به صحنه» شایسته دریافت جایزه تشویقی شد.

در محور گزارش و خبر، توحید سیف به خاطر اثر«صحنه دکور نداشت»، رتبه اول این بخش را به خود اختصاص داد و در تحقیق و پژوهش هم، علی حسن زاده  به خاطر نگارش «نغمه باران»، خداوردی خسروی برای نگارش «آلما آتدی» و زهرا حاجی احمدی  برای نگارش«رابطه دین و تئاتر»، رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند و فریبا مهرزاد  برای نگارش«نگاهی گذرا به تئاتر استان اردبیل در دوران هشت سال دفاع مقدس»، جایزه بخش تشویقی را به خود اختصاص داد. حمید رستمی، اکبر نگاهی و  میر عظیم رفیق نیا، داوری بخش پژوهش و آثار مطبوعاتی سومین دوره جشنواره تئاتر عنوان را بر عهده داشتند.

در بخش پرفرمنس و اجراهای صحنه ای، جایزه تئاتر کاربردی به  نیره بنیادی برای اجرای«فریاد بی صدا» تعلق گرفت و یوسف صدساله ونعمت صداقتی هم برای اجرای«مربع»، رتبه سوم این بخش را به خود اختصاص دادند. سجاد دادپور با اثر«اولین یادواره هویت» دوم شد و جایزه رتبه اول این بخش به طور مشترک به  محمدرضا صدیق برای اجرای«خشکیده در زمین» و  مهدی امین غفاری برای اجرای ( (born & death اختصاص یافت.

در ادامه آیین اختتامیه و با آرای علی محمدزاده، عال ابراهیم نیا و ساسان قلی زاده، داوران بخش نمایشنامه خوانی سومین جشنواره خصوصی تئاتر عنوان، حمیدرضا حمزه پور به خاطر طراحی آفیش و بروشور نمایش نامه«کریم آقا» از ارومیه، جایزه رتبه اول این بخش را به خود اختصاص داد ومحمد خیرخواه برگزیده بخش اکت خوانی برای اکت خوانی  نمایشنامه «کریم آقا» از شهرستان ارومیه شد.

در بخش نقش خوانی مرد، رتبه تشویقی به فرهاد طوفان برای خوانش نمایشنامه«سمفونی تلخ...» از  اردبیل و علی کاظم زاده برای نقش خوانی نمایشنامه«کریم آقا» از ارومیه تعلق گرفت و کسری بیگ زاده  برای نقش خوانی در نمایشنامه«کریم آقا»، جایزه رتبه اول این بخش را به خود اختصاص داد. هیئت داوران بخش نمایشنامه خوانی، رتبه تشویقی خوانشگر زن را مشترکا" به  مونا محمدنژاد برای نقش خوانی در نمایشنامه«سمفونی تلخ...» از اردبیل و پریسا دوستی برای نقش خوانی در نمایشنامه«سواران دریا» از زنجان، اهدا کرد و سارا عبداللهی برای نقش خوانی در نمایشنامه «خدای کشتار» از اردبیل، به عنوان برترین نقش خوان زن جشنواره انتخاب شد.

رتبه تشویقی هدایت گری به  فاطمه مولودی برای هدایت«سواران دریا» از زنجان تعلق گرفت و محمد خیرخواه هم برای هدایت «کریم آقا»از ارومیه به عنوان برترین هدایت گر معرفی شد.

هیئت داوران، جایزه رتبه تشویقی نمایشنامه نویسی را هم به رضا یاوری نویسنده  نمایشنامه«سواران دریا» از زنجان اهدا کرد.

شاهد مجتهد زاده، فریبز اسمعیلی و حسن شیخ زاده، داوران بخش نمایش کودک، جایزه رتبه تشویقی آفیش و بروشور را به محمد رزمی، طراح آفیش و بروشور نمایش«هاپو و نازی» از پارس‌آباد اهدا کردند و عظیم علیزاده، گریمور نمایش «هاپو و نازی از  پارس‌آباد، رتبه برتر طراحی گریم را به خود اختصاص داد.

رتبه تشویقی موسیقی زنده به  مهدی میلانی برای موسیقی نمایش«دیو بچه های شیطون» از اردبیل اهدا شد و سجاد جولانی وجواد نوعی برای ساخت و اجرای موسیقی نمایش«پسرک مهربون» از اردبیل، جایزه برتر موسیقی را کسب کردند.

جواد علایی برای  طراحی و ساخت عروسک های نمایش «پسرک مهربون» مورد تجلیل هیئت داوران قرار گرفت و  جایزه رتبه برتر طراحی صحنه به عرفان رنجوربرای طرای صحنه نمایش«سازش)  از اردبیل، تعلق یافت.

در بخش بازیگری زن، هیئت داوران با اهدای جایزه تشویقی به ثنا دادگر بازیگر نمایش«دیو بچه های شیطون»، نینا شاه محمدی وسایه عباسپور را به خاطر بازی در نمایش«پسرک مهربون»، به عنوان بازیگران برتر زن در بخش کودک معرفی کردند.

در بخش بازیگری مرد هم، جایزه رتبه برتر بازیگری مرد به حسن رهنما آذر بازیگر نمایش«جورتدان» و ایلیاد مومنی بازیگر نمایش «سازش» اهدا شد.

ایلیاد مومنی نویسنده نمایش«سازش»، جایزه رتبه اول نمایشنامه نویسی را به خود اختصاص داد و گروه بازیگران کودک و نوجوان نمایش های «دیو بچه های شیطون» و «سازش» مورد تجلیل قرار گرفتند و جایزه رتبه برتر کارگردانی هم به فرهاد طوفان برای کارگردانی نمایش«جورتدان» و حامد حیدری باریس برای کارگردانی نمایش«دیو بچه های شیطون» اهدا شد.

آخرین بخش مراسم اختتامیه سومیم دوره جشنواره خصوصی تئاتر عنوان، معرفی برگزیدگان بخش صحنه ای بود. ساسان قجر، الهه زحمتی و کریم عظیمی، داواران بخش صحنه ای جشنواره تئاتر عنوان، جایزه برتر طراحی لباس را به مونا محمد نژاد برای طراحی لباس نمایش «قوی‌تر» اختصاص دادند و جایزه تشویقی طراحی صحنه هم، به  مهدی صالحیار برای طراحی صحنه نمایش «ناگهان زود» اهد شد. در بخش طراحی صحنه، جایزه برتر طراحی صحنه به  حسن شیخ زاده به خاطر طراحی صحنه نمایش«قوی تر» تعلق گرفت. امین رستمی، عزیز داشتیموری، جواد موسوی برای موسیقی نمایش«اپوستوس» مورد تجلیل قرار گرفتند و حسن بابازاده و جاوید اسماعیلی برای بازی در نمایش«دنیای مجازی» و محمد رزمی  برای بازی در نمایش«آن سه نفر»، شایسته تقدیر شدند.

در بخش بازیگری مرد، غلامرضا رزاقی برای بازی در نمایش«سفر سوزنبان»، به عنوان بازیگر برتر معرفی شد.

جایزه تشویقی بازیگری زن به نسترن اکبرزاده برای بازی در نمایش«اپوستوس» و صبا کاتب برای بازی در نمایش«قوی‌تر» تعلق گرفت و با انتخاب هیئت داوران، سمانه بابازاده به خاطر بازی در نمایش «ناگهان زود»، شایسته دریافت جایزه ویژه تشویقی شد و سایه عباس پور هم برای بازی در نمایش«قوی‌تر»، رتبه اول بازیگری زن را به خود اختصاص داد.

همچنین، جایزه برتر خلاقیت نمایشی، اسما علیزاده فرزین ، کارگردان نمایش«دکه بین راه» اهدا شد و مهدی صالحیار  به خاطر نگارش متن نمایش های «سفر سوزنبان« و«ناگهان زود»، به عنوان نویسنده برتر جشنواره معررفی و مورد تجلیل قرار گرفت.در بخش کارگردانی هم، جایزه تشویقی کارگردانی به مهدی صالحیار ، برای کارگردانی نمایش«ناگهان زود» اهدا شد و سایه عباسپور هم برای کارگردانی نمایش«قوی‌تر»، به عنوان کارگردان برتر جشنواره مورد تجلیل قرار گرفت.

در این مراسم، یوسف جاوید به عنوان دبیر چهارمین دوره جشنواره تئاتر عنوان معرفی و از همکاری های شفیع شفیعی، مدیرکل دفتر فرهنگی و اجتماعی استانداری اردبیل؛ داور فرمانی، مسئول واحد نمایش حوزه هنری استان و  غریب منوچهری، معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی استان اردبیل قدردانی به عمل آمد.

مراسم تجلیل از برگزیدگان بخش نمایشنامه نویسی هم، در تهران برگزار می شود.

گزارش از: سعید نوریان