به بهانه بیست و یکمین سال روز هجرت ناباورانه استاد حامد فرجی
یادی از «حامد» تئاتری ها
۲۴ اردیبهشت سال ۱۳۷۵، روزی تلخ برای همه تئاتری های استان اردبیل، بویژه هنرمندان و هنردوستان خطه گل آذین خلخال بود. خبر درگذشت ناباورانه استاد حامد فرجی، چون طوفانی در استان پیچید و شهر خلخال سیاه پوش و هنرمندان تئاتر استان را عزاردار کرد. مرگ نابهنگام حامد فرجی از هنرمندان نام آشنا، تاثیرگذار و دوست داشتنی تئاترکه سهمی بزرگ و نقشی ماندگار در احیا ، تعالی و شکوفایی تئاتر خلخال داشت، برای همه آن هایی که حامد را دیده بودند و شیفته و شیدای حسن معاشرت ، اخلاق نیک و همت ستودنی و نیز شاهد و ناظر کارهای ارزشمندش بوده اند، این فراق و هجرت ناباوانه سخت و جانکاه بود. زنده یاد حامد فرجی با ایمان و اعتقاد راستینی که به تئاتر و کارکردهای این هنر مانا و انسانی در بیان آلام و دردهای بشری داشت، با همه توان و استعدادش، خود را وقف اعتلاو شکوفایی تئاتر خلخال کرده بود.
به گزارش تئاتر اردبیل، 24اردیبهشت سال 1375، روزی تلخ برای همه تئاتری های استان اردبیل، بویژه هنرمندان و هنردوستان خطه گل آذین خلخال بود. خبر درگذشت ناباورانه استاد حامد فرجی، چون طوفانی در استان پیچید و شهر خلخال سیاه پوش و هنرمندان تئاتر استان را عزاردار کرد. مرگ نابهنگام حامد فرجی از هنرمندان نام آشنا، تاثیرگذار و دوست داشتنی تئاترکه سهمی بزرگ و نقشی ماندگار در احیا ، تعالی و شکوفایی تئاتر خلخال داشت، برای همه آن هایی که حامد را دیده بودند و شیفته و شیدای حسن معاشرت ، اخلاق نیک و همت ستودنی و نیز شاهد و ناظر کارهای ارزشمندش بوده اند، این فراق و هجرت ناباوانه سخت و جانکاه بود. زنده یاد حامد فرجی با ایمان و اعتقاد راستینی که به تئاتر و کارکردهای این هنر مانا و انسانی در بیان آلام و دردهای بشری داشت، با همه توان و استعدادش، خود را وقف اعتلاو شکوفایی تئاتر خلخال کرده بود. سال های نخستین دهه هفتاد، شروع دوباره ای برای تئاتر خلخال بود. شروعی غرورآفرین که حامد آن را بنیان نهاده بود. اگرچه نمایش به سبک و سیاق امروزی از سال 1302 و با همت هیئت اکتورال خلخال و اجرای اپرای« الی یاشیندا جاوان» شکل گرفته و از سال 59 با همت و تلاش عزیزان هنرمندی چون مرحوم احمد‌منتخبی، سید فتاح علوی، اسماعیل صباحی، منوچهر علیزاده و با اجرای نمایش های «قرارداد۱۹۱۹» نوشته عبدالحی شماسی به‌کار‌گردانی احمد منتخبی ،«برادران‌بی‌ستاره»کار زنده‌یاد علوی ، و نمایش های «جذامی سرگردان» و«قاتل خود شاکی است » (که این دو نمایش حتی در شهر تبریز هم اجراداشته است)، در سالن هنرستان باهنر این شهر، جانی دوباره به خود گرفته است، اما پیشرفت امروزی تئاتر خلخال مدیون همت و اراده زنده یاد حامد فرجی در آغازین سال های دهه 70 است. زنده یاد حامد فرجی متولد 1346 خلخال است که از همان دوران تحصیل در مدارس، شیفته و علاقه مند به هنرهای نمایشی شده و با نگارش نمایشنامه«سربداران» ، استعداد هنری و ذوق تئاتری اش را به رخ هم سن و سالانش کشیده است و همین متن نمایشی، زمینه حضور او را در کنار بزرگان و پیشکسوتان تئاتر خلخال فراهم کرده است. زنده یاد حامد فرجی که نمایش های«گاری‌شکسته»، «اولین ندای سربداران»، «میثاق خونین»، «جرقه‌ای در تاریکی»، «پیک خونین»، «زاویه ۴۵ درجه»، «آواز تفنگ‌آواز پدر»، «میرزاکوچک‌خان»، «جهنم نشینان»، «اتاق‌یک نفره»، «گل های شقایق»(در این نمایش ، افتخار هم بازی با زنده یاد و دوستان تئاتری خلخالی نصیب حقیر شده بود)، را در سالن های مدارس این شهرستان و آن هم در سال های هشت سال دفاع مقدس بر روی صحنه برده است، با شکل گیری انجمن های نمایش در شهرستان ها و ایجاد شعبه این نهاد تئاتری تازه تاسیس در شهرستان خلخال در سال 1370، از سوی هنرمندان تئاتر شهرستان به عنوان رئیس انجمن نمایش شعبه خلخال انتخاب می شود و این انتخاب مناسب، بهانه و فرصتی می شود برای آغاز حرکت روبه رشد تئاتر خلخال. حامد فرجی همزمان با استان شدن اردبیل و آغاز جشنواره های تئاتر استانی اردبیل در سال 72، داشته های نمایشی زادگاهش را به زیبایی در این رویداد به نمایش می گذارد و تحسین همه هنرمندان و گروههای نمایشی شرکت کننده در نخستین جشنواره تئاتر استانی اردبیل را برمی انگیزد. استاد حامد فرجی در مهرماه۱۳۷۲ نمایش«محرمان‌عشق»را در شهر اردبیل و در نخستین جشنواره تئاتر استانی اردبیل به همراه نمایش های «دیدار در الست»، «ضیافت» ، «کندیمیز» و «چشم آبی اقیانوس» کار روح الله حبیب زاده، زنده یادمهندس داودجلایی، زنده یاد فیروز داودی و مجیدواحدیزاده از شهرهای اردبیل و گرمی در سالن تئاترشهر اردبیل(کتابخانه عمومی شماره 2) به روی صحنه برد و مورد تمجید و ستایش هیئت داوران و شرکت کنندگان در این جشنواره شد. در «محرمان عشق» ، حامد فرجی به همراه مجید خالقی مقدم، ایفای نقش می کردند و اکبرصباحی، گودرز‌خدمتی، مجید‌برجعلیزاده وجاویدخدمتی هم استاد حامد فرجی را در اجرای این نمایش به عنوان عوامل فنی و اجرایی همراهی می کردند. دستاورد مهم خلخالی ها از این رویداد تئاتری، آن هم در اولین سال اجرا، دریافت جوایز بهترین طراحی صحنه و نمایشنامه نویسی توسط حامد فرجی بود. حامد فرجی در همین سال و با همراهی دوستان تئاتری اش ، سالنی را در ساختمان قدیم شهرداری خلخال به ساده تردین شکل و با استفاده ار حداقل امکانات ایجاد ونمایش های « محرمان عشق» و«سیاه بازی‌شیرتوشیر را«با بازی مجید خالقی مقدم، علی‌ستاری، علی‌حصاری، حمید عسگری، ابراهیم مولایی، زنده یاد سید صدرالدین دانیالی و با همراهی اکبرصباحی، جاوید‌خدمتی، گودرز خدمتی، بهمن‌بزرگی، اسماعیل‌محمدی ومجید‌برجعلیزاده، بمدت۱۰روز به روی‌صحنه برد. کارهای ارزشمندی که با استقبال‌گرم وپر شور و شوق مردم فهیم و فرهنگ دوست خلخال همراه بود.
حامد فرجی بعد از حضور موفقیت آمیز در اولین جشنواره تئاتر استانی و اجراهای عمومی در خلخال، با اجاره ساختمانی در مرکز شهر، دفتر انجمن نمایش خلخال را برای برگزاری کلاس های آموزشی و ایجاد فضایی گرم برای تئاتری های خلخال و نیز ببه منظور برگزاری کلاس های آموزشی دایرکرد.
در مهرماه سال 1373 و در دومین جشنواره تئاتر استانی اردبیل، استاد حامد فرجی، نمایش «پره چیلر» را که داستان غریبی مردم و صیادان خلخالی در دیار غربت بود، با بازی اسماعیل محمدی، انصار خادمی، حمید زینال زاده، سید منصف صادق زاده، علی ستاری، علی حصاری، سید رضا رضازاده، محمد بهرام پور و سید صدرالدین دانیالی و با همراهی اکبر صباحی، مرحوم بهزاد علیزاده، الیاس احمدی، غیبعلی محیطی، اسماعیل محمدی، مجید برجعلیزاده، سلمان شفیعی، موسی الرضا ابراهیم‌زاده و جاوید خدمتی در کنار نمایش های «پشت درهای خاکی»، «بعد از یک نمایش»، «تناک»، «پروانه پشت شیشه ها»،«استنکاف»، «فرمان خاتون» و«تراژدی دوم»کار سعید نوریان، غلامرضا خدایی، توحید معصومی، حافظ مانده آذر خیاوی،مجید واحدیزاده، غلامعباس آهنگر دزفولی و عظیم اسدی از شهرهای بیله سوار، اردبیل، مشگین شهر و پارس آباد در سالن فرهنگسرای شهید وثیق مقدم اردبیل برای هنردوستان اردبیلی و گروههای نمایشی شرکت کننده در جشنواره اجرا کرد و این بار هم توانست همه نگاهها را به سوی خود جلب کند. این نمایش در اختتامیه جشنواره، جایزه ویژه داوران را برای پرداختن به مسائل بومی، فرهنگ و آداب و رسوم محلی به خود اختصاص داد.
بعد از حضور موفقیت آمیز در دوره دوم جشنواره تئاتر استانی و به پیشنهاد اداره‌کل فرهنگ وارشاداسلامی استان وبا حمایت مسئولین محلی، «حامد فرجی» به عنوان مسئول فرهنگی،هنری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی‌خلخال انتخاب شد و این انتخاب و حضور در نهاد متولی فرهنگ و هنر شهرستان خلخال، بهانه‌ای شد تا حامد عزیز تلاشش را برای رونق بیشتر تئاتر دو چندان کند. زنده یاد فرجی با استفاده از نفوذ کلام و محبوبیت در بین هنرمندان و انجمن های فرهنگی و هنری خلخال و با حمایت مسئولین محلی، خانه فرهنگ خلخال را با هدف ارتقای فعالیت های فرهنگی و هنری ایجاد کرد و این محفل بستری شد برای تعامل بهتر و بیشتر همه هنرمندان شهرستان و حضور تاثیرگذار این انجمن ها در مجامع و محافل فرهنگی و هنری استان و منطقه.
حامد فرجی در سالن جانبازان خلخال که آن هم با همت و اراده و همراهی تحسین برانگیز همه هنرمندان هنرآفرین خلخالی با کمترین امکانات نمایشی مهیا شده بود، نمایش «پره‌چیلر »را از ۱۰تا۲۰ دیماه ۱۳۷۳ بمدت۱۰ روز به روی صحنه برد . انصافا" مردم فرهنگ دوست خلخال استقبال خوبی از این نمایش کردند و این نمایش بین مردم و تئاتر پیوندی محکم بست . در اسفند همین سال، حامد فرجی، نمایش »راز افسانه دیروز» را با موضوع دفاع مقدس و با بازی حامد فرجی، مجید برجعلیزاده و ابراهیم مولایی و با همراهی اکبر صباحی ، و جاوید خدمتی، علی ستاری، علی حصاری، حمید عسگری، شیرزاد عسگری، سلمان شفیعی، موسی‌الرضا ابراهیم‌زاده وزنده‌یاد‌صدرالدین دانیالی به مدت یک هفته در سالن تازه تاسیس جانبازان به روی صحنه برد. حامد فرجی با هدف ولایی که برای تربیت نسل جدید تئاتری داشت، به فکر اجرای نمایش برای کودکان و نوجوانان افتاد و در مردادماه سال 74 نمایش«راز‌جنگل‌سبز» را با بازی علی‌حصاری، حمیدعسگری، مسلم مهری، عسگر شاکری، سید صدرالدین‌دانیالی، شیرزاد عسگری و با همراهی اکبرصباحی، جاوید محبوبی، جاوید خدمتی، علی ستاری، مجید برجعلیزاده، موسی الرضا ابراهیم‌زاده، سلمان شفیعی، عزیز بیرامی، اسماعیل محمدی و سید منصف صادق‌نژاد در سالن جانبازان برای شهروندان خلخالی بویژه کودکان و نوجوانان دیارش اجرا کرد.
در همین سال،در دومین جشنواره فرهنگی و هنری روستا در تهران حضور یافت و برای فیلمنامه« بدنبال نخ های رنگی» رتبه دوم کشوری را به خود اختصاص داد. حامد فرجی با انگیزه و همتی که داشت، در سومین دوره جشنواره تئاتر استانی اردبیل که روزهای ششم تا دهم آذرماه 74 در شهر اردبیل برگزارشد، نمایش های « شبی با گل یخ»با بازی سید منصف صادق‌نژاد، روح الله عباسیان، جاوید محبوبی، حامد فرجی، حمید عسگری، نقی علیوند، بهزاد محمودی و پریسا فتح‌اله‌زاده (اولین بازیگر زن بعد از انقلاب اسلامی در تئاترخلخال) و«راز افسانه دیروز» با بازی حامد‌فرجی، مجید‌برجعلیزاده و ابراهیم‌مولایی در کنار نمایش های «بمن بگو»(کار شید سیمزاری)، «آهنگ بودن»(کار وحدت شیخی)، «میقات»(کار مجید واحدیزاده)،«بززنگوله پا»(کار ویدا اخلاقی) و«مرگ تابوت»(کار توحید معصومی) از اردبیل»، «توکل»(کار گیتی رامیان) و «همراه»(رجب نوری) از پارس آباد، «عاشق کشون»(کار سعید نوریان) از بیله سوار، «مارزنگی»(کار بیوک ایمانی) و «سرحد»(کارجلال محمدلو کنسانق) از مشگین شهردر سالن تئاتر شهر و برای تماشگران اردبیلی و شرکت کنندگان در جشنواره اجرا کرد. حامد فرجی و حمید عسگری جوایز بازیگری را از این جشنواره دریافت کردند و این آخرین حضور زنده یاد حامد فرجی در صحنه های نمایش خلخال و استان بود و حامد حتی نتوانست «شبی‌باگل‌یخ» را برای هم شهریانش در سالنی که خود و دوستانش مهیا کرده بودند، اجرا کند. این هنرمند وارسته و شایسته برومند خلخال در اسفندماه سال 74 در شهر اردبیل دچار سانحه تصادف شد و همین سانحه ، حامد فرجی را در بیست و چهارمین روز از اردیبهشت ماه 75 و در حالی که برای اعتلای فرهنگ و هنر دیارش هزاران آرزو در دل داشت، در بیمارستان فاطمی اردبیل، برای همیشه از تئاتری های و از صحنه های نمایش گرفت و دوستان هنرمندش را به سوگ نشاند. یادش گرامی و نامش هماره در تاریخ فرهنگ و هنر این دیار فرهنگ آفرین و هنرمند پرور ماندگار باد
سعید نوریان