تئاتر شهرستانها ساز و کار اصلی تئاتر کشور است

به گزارش تئاتر اردبیل، شهر اردبیل در سی و هفتمین دوره جشنواره بین المللی تئاتر فجر،  روزهای شانزدهم تا نوزدهم دی ماه سال جاری، میزبان گروه های مختلف نمایشی در بخش استانی جشنواره تئاتر فجر بود.  به بهانه برگزاری بخش استانی جشنواره تئاتر فجر در اردبیل و اجرای نمایش«خیر نبینی سعیده» از استان البرز در این رویداد نمایشی، با رضا بهشتی که از هنرمندان اردبیلی است و چند سالی است که اردبیل را به مقصد کرج ترک گفته و هم در اردبیل و هم در استان البرز منشاء خدمات ارزشمندی در حوزه تئاتر بوده و کارهای ارزشمندی را به روی صحنه برده است، به گفتگو نشستیم. رضا بهشتی، کارشناس ارشد ادبیات نمایشی است و کار تئاتری را به طور جدی از سال 77، آغاز کرده است.نویسنده کارگردان و بازیگر تئاتر و تلویزیون است و مسئولیت واحد نمایش اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی استان اردبیل را هم بر عهده داشته و به عنوان بازخوان،بازبین و داور جشنواره های مختلف تئاتر استانی و منطقه ای، سهمی مهم در برگزاری این رویدادها داشته است.

آقای بهشتی، لطفا"، از کارهای نمایشی تان برای مان بگویید؟

 آقای بادن، آرش (اثر استاد بیضایی) ، ایرج، مضحکه، مویه جم(اثر استاد قطب الدین صادقی)، مثل همیشه(اثراستاد نصراله قادری)، سلاخ، درنگ، وعده گاه نهنگها،کمدی اکتشافات، خوردن دو نفری یک مینی پیتزای خیار در وقت اضافه یک دیدار مهم، درنگ، پانتومیم نی نی سونِت، پانتومیم آسمان آبی، پانتومیم یادبود، حریر بر زمینه سرب، دخمه و...

نمایش نامه هایی که نوشته اید؟

ایرج، نی نی سونت، وصال، دخمه، چند طرح پانتومیم، درنگ، سلاخ، اعترافات آقای هُش، داخائو، طومار نقالی کوراوغلو، خوردن دو نفری یک مینی پیتزای خیار در وقت اضافه یک دیدار مهم، دندان ژنرال، مضحکه، کالامبرگ و...

و افتخارات کسب شده؟

بازیگر وکارگردان برگزیده جشنواره روحوضی، کارگردان برگزیده جشنواره آموزشگاههای آزاد کشور، بازیگری و نویسندگی و کارگردانی اول ، دوم و سوم جشنواره های متعدد استانی، نویسندگی دوم جشنواره تئاتر منطقه ای، بازیگری برگزیده جشنواره سراسری تئاتر طنز ، تقدیر بازیگری جشنواره تئاتر منطقه ای، کاندیدای بازیگری برتر جشنواره تئاتر پلیس و...

بازیگری برای شما مهم بوده یا کارگردانی و نمایشنامه نویسی؟

برای من، تئاتر از دوران دانشجویی تا به حال همواره با نویسندگی و کارگردانی و بازیگری همراه بوده، در اغلب کارها دو یا سه مسئولیت اصلی را بر عهده داشته ام. نه صرفا برای نام های شان بلکه برای بیان آنچه که در ذهنم بوده و در قالب هنر تئاتر خواسته ام به آن (ها) جان بخشی کنم.هر کدامشان دنیایی دارد و با هر یک نفس به نفس زیسته ام،مطالعه کرده ام و تجربیات ارزشمندی داشته ام.من یک تئاتری ام.گاه نویسنده، گاه کارگردان و گاه بازیگر، انتخاب یکی از این سه مورد حقیقتا برایم ممکن نیست!

برای ارتقای نمایشنامه نمایشی، په پیشنهادی دارید؟

برای ارتقای نمایشنامه نویسی ابتدا، نویسنده در فردیت و دنیای هنری خود باید به ارتقاء سطح دانش، مطالعه و پژوهش اقدام کند و بعد، متولیان تئاتر بستر سازی و برنامه ریزی کارشناسانه و مناسبی برای ادبیات نمایشی داشته باشند. در این میان، توجه و ارزش گذاری عملی به نویسندگان بومی و آثارشان قطعا مفید خواهد بود. برگزاری کارگاههای بلند مدت و حمایت مادی و معنوی از آثار نویسندگان استان و منطقه نیز با هدف خروج نهایی آثار ارزشمند و دارای ساختار مستحکم دراماتیک و در نهایت تولید و اجرای آثار.داشتن برنامه منظم و مستمر جهت چاپ و انتشار نمایشنامه و ثبت این آثار.برگزاری برنامه های مستمر و حمایت از نمایشنامه خوانی(و نه برگزاری گاه و بی گاه آن). در نهایت ما نه تنها در نمایشنامه نویسی بلکه اساسا در کلیت تئاتر باید برنامه های طولانی مدت و ماندگاری داشته باشیم. برنامه هایی که متکی به شخص یا مدیر خاصی نباشد و چرخه فعالیتش در نبود یک مسئول نیز برقرار بوده و ادامه داشته باشد.

این کار را  نسبت به کارهای دیگرتان، پگونه می بینید؟

من در همه  کارها چه بعنوان کارگردان و چه به عنوان بازیگر و... همیشه سعی کرده ام تفاوت و تجربه های جدیدی داشته باشم. هیچوقت از تغییر و تجربه های جدید واهمه ای نداشته ام. در این کار هم میخواستم با اتکاء صرف به ابزارهای بازیگری و با کمترین اکسسوار و ...با تماشاگر ارتباط برقرار کنم و در وهله نخست تماشاگر خسته نشود و حتی بتواند ارتباط نفس به نفسی با اجرا داشته باشد با چاشنی خنده ای که در کلام و موقعیتهای نمایشی وجود دارد.

ارزیابی شما از این حرکت اداره کل هنرهای نمایشی در خصوص اجرای 14 نمایش از برگزیده های تئاتر استان ها ، در بخش استانی جشنواره تداتر فجر چیست ؟

این حرکت می تواند جایگزین مناسبی برای جشنواره های تئاتر منطقه ای باشد.خصوصا که با مشارکت استانها و شهرهای مختلف ، جریان تئاتر فجر را به نوعی وارد کل کشور میکند و به اصطلاح تمرکز زدایی می کند. البته قطعا نیاز  به توجه و حمایت و سرمایه گذاری بیشتری دارد و نباید به نوعی از بخشهای کم اهمیت فجر تلقی شود که فقط با همت مدیران و تصمیم گیرندگان جشنواره میسر خواهد بود.

برگردیم به نمایش«خیر نبینی سعیده»، از این کار ارزشمند بیشتر برای مان بگویید؟

استارت تولید این نمایش از فراخوان جشنواره سراسری تئاتر تک طنز بود.بخشی از تمرینات ما در تهران بود و بخشی در کرج .بخشی از تمرینات همراه با اعضا گروه بود و بخش عمده ای هم در خلوت و تنهایی خودم. چرا که اساس کار روی بازی بود و نقش در نقش. میخواستم با خلاقیت و انرژی ویژه ای از پس سختی کار تک نفره و طنز بر آیم. به همین خاطر تمرین های ویژه ای داشتم که بتوانم به اصطلاح نبض تماشاگر را در دست بگیرم.نمایش خیر نبینی سعیده مستقلا یک نمایش است و با حضور هنرمندان مختلف از اردبیل و تهران و کرج تولید شده ، لزوما با تولید یک نمایش نمیتوان به وضعیت تئاتر و نمایش یک استان یا شهر پی برد.در  جدول جشنواره سراسری تئاتر تک طنز از طرف شهرستان کرج حضور داشتیم.گاهی تمریناتمان انجا بود و از هنرمندان ارزشمند کرج در بخشهای مثل طراحی پوستر و... نیز در کارمان حضور داشتند اما بخاطر حضور ارزشمند هنرمندان چند شهر در این نمایش، حقیقتا نمی شود به پاسخ روشنی برای این سوال دست یافت و باید دیگر زوایا و کارها و تولیدات تئاتری استان البرز را هم در نظر گرفت تا نگاه دقیق و کارشناسانه ای داشته باشیم که نیازمند فرصت بیشتری است.

رضا بهشتی، چقدر به شکستن اصول و قواعد در نمایش معتقد است؟

هنر نمایش در عین سادگی اصول و قواعد پیچیده ای دارد.گاهی بجای شکستن قواعد می شود با تلفیق چند اصل و قاعده یا نظر و قرار داد،به چیزهای تازه ای دست یافت. شخصا همیشه اهل ریسک و تجربه بوده ام .

از استان البرز و تئاتر این استان برای مان بگویید؟

در استان البرز هنرمندان صاحب نامی بوده اند که الان در تئاتر حرفه ای کشور مشغول فعالیت هستند و غیر از این بزرگان، جوانان مستعد و فعالی هم هستند که نسل جدید هنرهای نمایشی این استان اند و بسیار اهل مطالعه و تماشای اجراهای مختلف اهل تجربه هستند و بهنوعی جزو هنرمندان جسور محسوب می شوند و نتیجه این جسارت و خلاقیت را از جشنواره های مختلف کشوری دریافت می کنند و رو به رشد و پیشرفت هستند.

تئاتر شهرستان ها را در جشنواره های مختلف، بویژه جشنواره تئاتر فجر چگونه می بینید؟

تئاتر شهرستانها جزو ساز و کار اصلی تئاتر کشور است و اصولا زیاد معتقد به تقسیم بندی تئاتر شهرستان و تهران نیستم. اغلب هنرمندان بزرگ کشور از شهرستانها فعالیت خود را شروع کرده اند و در جشنواره های قبل فجر نیز خوش درخشیده اند.بدون شک امکان بروز استعداد و توانایی های هنری به اصطلاح تئاتر شهرستان بیش از این بود اگر نظارت بر روند مدیریت و ارزش گذاری هنرمندان ، در طول سالهای مختلف، با دقت و شایسته سالاری بیشتری پیش می رفت.

حرف خاص رضا بهشتی؟

حرف و مطلب خاصی نیست.سالهای مختلف ، جشنواره های مختلف،هنرمندان زیاد و با تجربه و به نامی حرفهای لازم را زده اند و بدون شک کارهای خوبی هم انجام شده اما بعد از چند دهه تئوری و تجربه و آزمون، الان دیگر وقت عمل است. ما هم کارمان تولید و اجراست و بجای حرف زدن باید به کار خودمان مشغول باشیم: کار و تولید و اجرا و باز هم کار و تولید و اجرا.

گفتگو از: سعید نوریان