گفتگو با اکبر صادقی، هنرمند جوان بیله سواری

به گزارش تئاتر اردبیل، اکبرصادقی، هنرمند جویای نام و نشانی است که در جشنواره های تئاتر استان اردبیل حضوری موفق داشته است و کارهای ارزشمندی را در تئاتر بیله سوار و اردبیل انجام داده است. در سی و چهارمین دوره جشنواره تئاتر فجر، نمایش«توررا از من گرفتی» را که منتخب نخستین دوره همایش نمایش های برگزیده جشنواره های تئاتر استان ها بود، با موفقیت به روی صحنه برد و امسال با انتخاب هیئت انتخاب و ارزیابی دومین دوره همایش نمایش های برگزیده جشنواره های تئاتر استان ها، نمایش«و خداوند درون یک مرد دو قلب قرارنداد» را که برگزیده بیست و پنجمین جشنواره تئاتر استان اردبیل است، در سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر به روی صحنه می برد. آنچه که تقدیم می گردد، گفتگوی درگاه تئاتر اردبیل با این هنرمندان جوان به بهانه حضور دوباره اش در مهمترین رویداد نمایشی کشوریعنی جشنواره بین المللی تئاتر فجر است.

برای آغاز این گفتگو، از خودتان و کارهایی که انجام دادید، برای مان بگویید.

اکبر صادقی. ارشناس ارشد تئاتر. اول تیر سال 1364 در روستای زرگر شهرستان بیله سوار به دنیا آمدم. دوران ابتدایی در مدرسه شهید شجایی زرگر نمایش های کوتاه را نوشته و اجرا می کردم. دوران راهنمایی در تعزیه، زن پوشی نقش های کوچکی همچون لیلا مادر علی اکبر و عروس قاسم را انجام می دادم.

دوران دبیرستان با یوسف دادجو(بازیگر پرکار تئاتر شهرستان بیله سوار) دوست شدم. این دوستی باعث شد با احمد مسرت، جابر فتحی و روشن اسدی و کلا با تئاتر نیمه حرفه ای و جشنواره ای بیله سوار آشنا شوم. شروع کارتئاتری ام بطور جدی، بازی هم زمان در دو نمایش به نام های قصه وغصه (به کارگردانی احمد مسرت) و شهرزاد(به کارگردانی روشن اسدی) بود.

چه چیزی باعث شد، تئاتر را جدی تر پیگیری کنید؟ دوستی با یوسف دادجو و بازی در نمایش هایی به کارگردانی احمد مسرت و جابر فتحی و یا اتفاقی دیگر در حوزه نمایش؟

 این موارد در ادامه این فعالیت های هنری بی تاثیر نیست. اما نقطه عطف زندگی هنری ام،گرفتن جایزه بازیگری جشنواره تئاتر استان اردبیل  از دستان پدر تئاتر ایران، استاد مرحوم حمیدسمندریان در سال 83 بخاطر بازی در نمایش «گذر وگذر» به کارگردانی احمد مسرت بود که باعث شد تئاتر را جدی بگیرم.

انصافا" بازی خوبی داشتین و شایسته این جایزه هم آن هم در بخش خیابانی بودید. بعد این موفقیت چه کارهایی انجام دادید؟

سال 1387زمان خدمت سربازی بطور غیر حضوری از ادبیات به هنر تغییر رشته دادم. سال 1388 وارد دانشگاه هنر تنکابن در رشته تئاتر با گرایش ادبیات دراماتیک شدم. خرداد92 با معدل 19 فارغ التحصیل شده و مهر 92 در مقطع کارشناسی ارشد رشته تئاتر با همان گرایش ادبیات دراماتیک دانشگاه تهران مرکز، واحد هنر معماری پذیرفته شده و سال 94 فارغ التحصیل شدم.

و رسما" وارد عالم تئاتر شدید.

بعله دیگه و در طی این سال ها در نمایش های مختلفی حضور داشته و آثاری را هم نوشته و کارگردانی کرده ام.

بازیگری در نمایش های: قصه وقصه، جشنواره منطقه ای  پارس آباد1383،  شهرزاد، اجرای عمومی بیله سوار1383،گذر و گذر، جشنواره استانی اردبیل 1383، توت آ توت،جشنواره منطقه ای پارس آباد 1385،  بابا سگ داد،جشنواره بی کلام گرمی1385، چال ها چال،جشنواره استانی اردبیل 1386،  تبارتیره گون غبار و ترانه،بخش جنبی جشنواره استانی اردبیل، قصه های درگوشی1389 دانشگاه تنکابن، آوای جنگلی، جشنواره استانی مازندران و جشنواره سراسری تبریز1389، دام، دانشگاه تنکابن 1390،  پارانوئیا، جشنواره استانی مازندران1391، وخداوند درون یک مرد دو قلب قرار نداد،اجرای عموم در شهر تنکابن، جشنواره استانی مازندران، جشنواره منطقه ای سیستان وبلوچستان، دانشگاه سینما تئاتر 1392، مارپیچ، اجرای عمومی شهرستان بیله سوار، جشنواره استانی اردبیل 1393، تورا از من گرفتی، اجرای عمومی شهرستان بیله سوار، جشنواره استانی اردبیل، سی و پنجمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر 1395، و نمایش و خداوند درون یک مرد دو قلب قرار نداد، اجرای عمومی اردبیل، جشنواره استانی اردبیل، پذیرفته شده برای اجرا درسی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر.نمایشنامه های: خواستگاری 1382، کرکس1384، باباسگ داد1385، پیر و پری 1387، بزبازی دیوونه ها1388، پگاه1390، وخداوند درون یک مرد دو قلب قرار نداد1392، تورا ازمن گرفتی1393و هفت پله با آتنا 1396 رانگاشته ام و در حوزه کارگردانی هم، باباسگ دادرا در سال 1385، قصه های درگوشی در سال1389،  وخداوند درون یک مرد دو قلب قرار ندادرا در سال  1392، مارپیچ را در سال 1393، تورا از من گرفتی را در سال  1395، و خداوند درون یک مرد دو قلب قرار نداد را در سال 1396 به عنوان کارگردان بر روی صحنه برده ام.

در جشنواره های مختلفی شرکت داشته اید، ارمغان و حاصل این حضور برای اکبر صادقی چه جوایزی بوده است؟

 اول بازیگری، نمایش گذر وگذر، استان اردبیل، 1383، اول کارگردانی، نمایش بابا سگ داد، جشنواره آزنا شهرستان گرمی، 1385، تقدیر بازیگری،  نمایش پارانوئیا ،  استان مازندران،  1390، دوم نویسندگی، نمایش و خداوند...، استان مازندران، 1392، دوم کارگردانی، نمایش و خداوند...، استان مازندران، 1392، سوم بازیگری، نمایش و خداوند...، استان مازندران، 1392، سوم طراحی صحنه، نمایش و خداوند...، استان مازندران، 1392، تقدیر نویسندگی، نمایش و خداوند...،استان سیستان و بلوچستان، 1392، اول نمایش نامه نویسی، وخداوند درون یک مرد دوقلب قرار نداد، جشنواره ملی نمایشنامه نویسی عنوان، 1394،  برتر نویسندگی، تورااز من گرفتی، بیست وچهارمین جشنواره استان اردبیل 1395، برتر کارگردانی، تورا از من گرفتی، بیست وچهارمین جشنواره استان اردبیل 1395، دوم بازیگری، تورا از من گرفتی، بیست و چهارمین جشنواره استان اردبیل 1395، برتر نویسندگی، وخداوند...، بیست و پنجمین جشنواره استان اردبیل 1396، برتر کارگردانی، و خداوند...، بیست و پنجمین جشنواره استان اردبیل 1396، دوم بازیگری، و خداوند...، بیست و پنجمین جشنواره استان اردبیل 1396 و طراحی صحنه، و خداوند...، بیست و پنجمین جشنواره استان اردبیل 1396 .  

اکبر صادقی با توجه به حضورش در نمایش ها به عنوان بازیگر، کارگردان و نویسنده، کدامیک را بیشتر دوست دارد؟

هر سه فعالیت لذت و احساس خاص خودش را دارد. اما نمایش نامه نویسی را بخاطر اینکه شاخه تخصصی تحصیلی ام بوده، بیشتر از همه دوست می دارم. از نظر فنی هم بازیگری کردن در حین کارگردانی آن اثر، خطاست اما بنا به دلایلی بعضا مجبور به این خطا می شوم.

به عنوان یک نویسنده، برای ارتقای نمایش نامه نویسی و تولید آثار نمایشی چه پیشنهادی دارید؟

نمایش نامه نویسی یک علم است و بیشتر از گونه های دیگر ادبیات، به یادگیری فن و تکنیک وابسته است. برای ارتقای کیفیت نمایش نامه نویسی باید کارگاه های تخصصی توسط متولیان امور و ارگان های مرتبط برگزار شود.

جشنواره های تئاتر استانی را چگونه ارزیابی می کنید؟

اساسا" تولید تئاتر با هدف شرکت در جشنواره کار اشتباهی است. در راستای شعار تئاتر برای همه که در دهه اخیر پیرامون هنر نمایشی شکل گرفته است، به ظاهر بیشتراجراها، انگیزه جشنواره ای خود را به انگیزه اجرای عمومی تغییر داده اند. در این میان جشنواره های استانی درقواعد و شرایط فراخوانی خود تلاش کرده اند که جشنواره ها از گزیده اجراهای عمومی شکل بگیرد اما این تلاش تا اکنون فقط به شکل فرمالیته و تشریفاتی در آمده است. امید است با شکل گیری فرهنگ اجرای عمومی واقعی، جشنواره های قوی داشته باشیم.

از تجربه اول حضورتان در جشنواره فجر در سال گذشته بگو یید؟

شرکت و اجرا در مهمترین رخداد تئاتری کشور هم استرس داشت و هم احساس شعف غیر قابل وصف. از طرفی باتوجه به اینکه جزو جوانترین گروه های شرکت کننده در این رویداد مهم بودیم، تلاش کردیم کسب تجربه کنیم. خداروشکر اجرای تورا از من گرفتی مورد توجه و تمجید منتقدادن قرار گرفت.

همایش های تئاتر جای جشنواره های منطقه ای را گرفته است. با توجه به اینکه در هر دو دوره این همایش ها حضور داشتید، ارزیابی تان از این حرکت اداره کل هنرهای نمایشی چیست؟

تماشا و ارزیابی تئاتر به عنوان یک هنر بی واسطه و زنده، از روی فیلم کار بسیار اشتباهی است. خود برگزار کنند گان و مسئولان ارشد تئاتر کشور نیز اذعان دارند که دیدن و داوری کردن تئاتر از روی فیلم هیچ وقت جای تماشای زنده تئاتر را نخواهد گرفت. اما با توجه به مشکلات اقتصادی کشور مخصوصا" در حوزه فرهنگ و هنر این تصمیم و حرکت غلط چند سالی است که اجرا می شود. هرچند امور استان های مرکز هنرهای نمایشی با خلاقیت و مدیریت اقای اتابک نادری از سال گذشته تلاش کرده اند با دعوت از نویسندگان و کارگردانان برگزیده برای شرکت در همایش، این روند را کمی قابل تحمل تر کنند اما امید است هرچه زودتر این حرکت اشتباه- دیدن و داوری تئاتر از روی فیلم- متوقف شود.

از نمایش «و خداوند درون یک مرد دوقلب قرارنداد» برای مان بگویید. اینکه چگونه این نمایش را نوشتید و کار کردید؟

نمایش نامه «و خداوند درون یک مرد دو قلب قرار نداد» پایان نامه کارشناسی اینجانب است که بین سال های نود تا نود و دو نوشته شده است. در نوشتن این متن از نظریه تدوین آیزنشتاین در سینما استفاده کردم. چندین اجرا از روی این متن در استان های دیگر به روی صحنه رفته است. امسال پس از بازنویسی این متن و با همکاری دوستان هنرمندم اجرای موفقی داشته و منتخب اجرا در سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر شدیم. در کارگردانی این اثر هم، مقاله ای که با عنوان استفاده از عناصر سینمایی در تئاتر نوشته بودم را بطور عملی بکار برده ام.

شما در این دو سال نشان دادید که میخواهید ایده های جدیدی را در تئاتر اردبیل نشان بدهید، با توجه به این تجربه های کاری و عملی، تئاتر اکبر صادقی چه نوع تئاتری است؟

تئاتر و اساسا هنر باید بتواند زبان و شیوه ارتباط عمیق با مخاطب خود را پیدا کند. یک دهه از حضور و فعالیتم در عرصه هنر می گذرد. در این سالها احساس کردم اغلب نمایش های که دیدم، فاقد این ویژه گی بوده اند. شاید بخاطر عدم آگاهی از چیستی تئاتر، کارگردان در برقراری ارتباط با مخاطب خود عاجز مانده است. به طوری که مخاطب از فهم و لذت دیدن تئاتر بهرمند نشده است.پس من در اجراهای خود تلاش کردم این ارتباط برقرار شود. اولین چیزی که در راستای آن تلاش کردم، این بود که مخاطبم نمایش ما را بفهمد. بر این اساس کوشش کردم محتوای آثارم به روز، مفهوم و آشنا باشد. در عوض برای رسیدن به زبان و شیوه بیان نوین در تئاتر از عناصر سینمایی و نیز سبک روایت مدرن بهرمند شوم که امیدوارم کارگر باشد.

چقدر به شکستن اصول و قواعد در نمایش معتقد هستید؟

ساختارشکنی را هم دوست  دارم،  هم به آن نیازمندم.چرا که موجب دست یابی به شوه ها و سبک های جدید و مفید در اجرا می شود. اما شکستن اصول و قواعد، حرکت در لبه تیغ است. اگه مبتنی بر دانش و علم باشد، مفید و جذاب، و اگر بدون آگاهی باشد،  بسیار مخرب اثر خواهد بود. خوشبختانه قبل از شکستن اصول و قاعده درام، درباره آن موضوع مقاله علمی نوشته و آگاهانه دست به ساختارشکنی کرده ام. و جز این خطاست.

از تئاتر شهرتان، بیله سوار بگویید؟

شهر من همیشه خاستگاه هنرمندان و تئاتری های با استعداد بوده و هست. اما تئاتر مستلزم امکانات دیگری همچون توجه مسئولان، برگزاری کارگاه های آموزشی و نیز سالن مجهز( حداقل یک لامپ کوچک برای روشن کردن صحنه، که متاسفانه بیله سوار از داشتن آن هم بی بهره است) و دیگر امکانات است. قبل از همه چیز من از مردم فرهیخته شهرم درخواست دارم که اگر نگران آینده فرهنگی و اخلاقی فرزندان خود هستند، در لابه لای مطالبات اقتصادی و معیشتی خود، مطالبات فرهنگی نیز داشته باشند. در سبد خرید خود، خرید بلیط تئاتر و محصولات فرهنگی را نیز قرار دهند.

وحرف پایانی

بیایید روح استاد واحدی زاده را با خوب بودن مثل خودشان، با خوب تئاتر کار کردن مثل خودشان، شاد کنیم.

سعید نوریان/21ذرماه 96