تئاتر اردبیل در سال 98

تئاتر استان اردبیل؛ سعید نوریان، همزمان با طلوع خورشید بهاری و آغاز  سال 98، فعالیت های نمایشی  هنرمندان تئاتر استان اردبیل در سال 98 با گرامیداشت روز جهانی تئاتر و نکوداشت روز ملی هنرهای نمایشی و تجلیل و تکریم پیشکسوتان تئاتر اردبیل آغاز شد و  هنرمندان و گروه های نمایشی استان با شور و شوق بیشتری، به سالن ها و صحنه های نمایش استان، رونق و شکوهی دیگر بخشیدند. هنرمندان و گروه های نمایشی استان با بهره گیری از حمایت ها و پشتیبانی های مادی و معنوی اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی استان و با همراهی انجمن هنرهای نمایشی و جلب و مساعدت های بعضی از نهادهای فرهنگی و هنریدر طول سال 98با  تولید واجرای عمومی نمایش ها، حضور در جشنواره های بین المللی، ملی، منطقه ای و استانی، برگزاری نشست های تخصصی و ورک شاپ های آموزشی، حضوری موفق در برنامه ها و فعالیت های نمایشی داشتند و در سایه تلاش های هنرمندان و گروه های نمایشی و همراهی هایاداره کل فرهنگ وارشاداسلامی استان و انجمن هنرهای نمایشی فرصتی مهیا شد تا هنرمندان ساعی و تلاشگر این استان، ظرفیت ها و توانمندی های نمایشی خود را در مجامع مختلف تئاتری و رویدادهای نمایشی به شایستگی به نمایش بگذارند و زمینه های رشد و ارتقای فعالیت های نمایشی را در سطح استان فراهم سازند. آنچه در این گزارش کوتاه اراده می شود، معرفی اجمالی برنامه ها و رویدادهای نمایشی استان در سال 98 است. رویدادها و اتفاقاتی که با برگزاری جشن های روز ملی تئاتر، تکریم پیشکسوتان  و همدردی و همدلی هنرمندان استان با هموطنان سیل زده  کشور با اجرای برنامه های ویژه ای در شهرستان اردبیل و بیله سوار آغاز شد. اجراهای عمومی نمایش ها در جای جای استان همزمان با  دگر گونی طبیعت و آغازین روزهای بهار 98، با حضور پررنگ گروه های نمایشی و استقبال چشمگیر مخاطبان تئاتری، نشان از رونق و ارتقای اجراهای عمومی  در سال 98 داشت. در طول این سال با  همراهی و فعالیت 23 گروه نمایشی ثبت شده و نیز چندین گروه اجرایی که به صورت آزاد فعالیت می کنند،  80  عنوان نمایش صحنه ای با مضامین و گونه های اجرایی مختلف، و 8 نمایش خیابانی تولید و اجرا شده است که از این تعداد، 2 نمایش عروسکی و4 نمایش ویژه گروه سنی کودک و نوجوان بوده است که  در مجموع بالغ بر600 نوبت اجرا داشته اند و بیش از 90 هزار نفر نوبت به تماشای این نمایش ها نشسته اند. نکته حائز اهمیت در تولید و اجرای این نمایش ها، بهره گیری گروه های نمایشی استان از آثار نویسندگان و نمایشنامه نویسان استان است. 90 درصد نمایش های تولید و اجرا شده از آثار نویسندگان بومی استان بوده که حتی بعضی از این نمایشنامه ها، برای اولین بار بوده که در صحنه های نمایش استان به روی صحنه رفته اند.

 نمایشنامه خوانیدر سال 98 با اقبال عمومی گروه های نمایشی و متولیان فرهنگی و هنری استان همراه بوده و برنامه ها و نشست های مختلفی برای نمایشنامه خوانی در سال 98 برگزار و اجرا شده است که نشان دهنده اهمیت نمایشنامه خوانی و توجه گروه ها و هنرمندان تئاتری استان به این موضوع مهم و تاثیرگذار است. بخش نمایشنامه خوانی نوزدهمین جشنواره تئاتر منطقه مغان با خوانش نمایشنامه های هنگامه ای که آسمان شکافت، مازنده ایم، تمام که نمی شود ولی تمام، بانوی گمشده، لندهور شاه، زهرای سه ساله، یادداشت های  روزانه یک مرد دیوانه، زن های ما، آبی سفید قرمز، آبی ترین آسمان زمین و تنفر از خود؛ در شهرهای بیله سوار، گرمی و پارس آباد با استقبال و همراهی گروه های نمایشی شهرهای شمال استان برگزار و از بین همین نمایشنامه هایی که در این سه شهر خوانده شدند، جشنواره برگزار و منتخبین این بخش هم در مراسم اختتامیه مورد تجلیل و تکریم قرار گرفتند. در شب های ماه مبارک رمضان، جلسات و  نشست های نمایشنامه خوانی  به همت موسسه فرهنگی و هنری هفت برگ سبلان اردبیل توسط گروه تئاتر سایا برگزار و نمایشنامه های مرگ یزدگرد، به من میگن مک کنا، آراز، هذیان آخر و مه توسط هنرمندان خوانده شدند. در سایه همین استقبال هنرمندان از این جلسات نمایشنامه خوانی بود که شب های زمستانه  نمایشنامه خوانی توسط موسسه فرهنگی و هنری هفت برگ سبلان با همراهی نهادهای فرهنگی استان برگزار و نمایشنامه های یکی از میلیون ها مادران سرزمین من، آخماز، باهار توپراقی، دوشان و کئچی، خدا نادر است، چاقوی زن جانی، سایه به سایه و دعوت شدگان توسط گروه های مختلف خوانده شد و در کنار برگزاری نشست های کارشناسی  و نقد و بررسی نمایشنامه های خوانده شده از اکبر منصوری، جاوید رخشانی، روح الله حبیب زاده، عصمت نوریان، محمد فردین، احمد پورستان، صمد واحدی زاده و ضیغم اسماعیلی تجلیل شد. به علت شیوع ویروس کرونا و بر اساس دستور نامه وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی برای تعطیلی فعالیت های فرهنگی و هنری، ادامه این جلسات نمایشنامه خوانی برگزار نشد. البته در کنار این  سه رویداد تئاتری برای برگزاری جلسات نمایشنامه خوانی، هنرمندان استان با بهره گیری از فرصت های مناسب، آثاری را در شهرهای مختلف استان، نمایشنامه خوانی کردند. گروه نمایشی صداو سیمای مرکز اردبیل هم در جشنواره بین المللی تئاتر فجر و در بخش نمایش های رادیویی حضوری موفق داشتند. 

استان اردبیل در سال 98، شاهد برگزاری  ششجشنواره نمایشی بود. بیست و هفتمین جشنواره تئاتر استانی اردبیل که یکی از مهمترین رویداد های نمایشی استان هاست، در آبانماه سال 98 و در شهر اردبیل برگزار شد. از میان 22 عنوان نمایش متقاضی شرکت در این جشنواره ، تعداد 9 عنوان نمایش از شهرستان های اردبیل، خلخال، بیله سوار و پارساباد پس از بازبینی به این جشنواره  راه یافته و در مرحله نهایی در 15 نوبت به اجرا درآمده و دو اثر نمایشی «اؤلو ایته خالتا»(قلاده ای برای یک سگ مرده) نوشته استاد محمد چرمشیر با ترجمه داور فرمانی و کارگردانی حسن شیخ زاده و نمایش « تمام که نمی شود ولی تمام» نوشته و کار اکبر صادقی انتخاب و به دبیرخانه سی و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر معرفی شدند. در این جشنواره، نشست های آموزشی و نقد و بررسی و همچنین نمایشگاه عکس پرتره های هنرمندان تئاتر اردبیل برگزار و  و در مراسم اختتامیه هم، منتخبین جشنواره مورد تجلیل قرار گرفتند.

در سال 98 و همزمان با برگزاری جشنواره تئلتر استانی، دومین  دوره جشنواره استانی نمایشنامه نویسی زنده یاد مجید واحدی زاده با هدف پاسداشت یاد و نام آن هنرمند همیشه جاوید و تولید آثار نمایشی و تقویت نمایشنامه نویسی با شرکت 36 عنوان نمایشنامه از نویسندگان استان برگزار و منتخبین این جشنواره همزمان با مراسم اختتامیه بیست و هفتمین جشنواره تئاتر استانی اردبیل معرفی و مورد تجلیل قرار گرفتند.

نوزدهمین جشنواره تئاتر منطقه مغان  هم درآبان ماه این سال با حضور گروه های نمایشی از شهرستان های گرمی، بیله سوار و پارساباد در بخش های کارگاه های آموزشی و وتوانمندسازی در طول فرایند تمرین و تولید و اجرای نمایش ها، نمایشنامه خوانی و تحلیل متون نمایشی و اجراهای صحنه ای به صورت رقابتی برگزار شد. 20 نمایشنامه به دبیرخانه این جشنواره ارسال شده بود که از این تعداد 12 نمایشنامه به مرحله نمایشنامه خوانی راه یافته و بعد از برگزاری بخش نمایشنامه خوانی، تعداد 6 عنوان نمایشنامه نیز به بخش رقابتی این جشنواره راه یافتند.

 هجدهمین جشنواره‌ هنرهای نمایشی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان اردبیل هم با حضور گروه های نمایشی مراکز کانون از شهرهای مختلف استان در بهمن ماه سال 98  با اجرای نمایش‌های سه ماهی، به باران بگو ببارد، منزل دوستی، بز لج باز، بهترین هدیه تولد مار و ساچی سارای خانم؛  در شهر پارس آباد برگزار شد.

بخش هنرهای نمایشی منطقه 3جشنواره ملی و هنری این یک پایان نیست هم در بهمن ماه  سال 98 با میزبانی اداره کل زندان های استان اردبیل و با حضور گروه های نمایشی از استان های زنجان، اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی و در دو رده سنی بزرگسالان و کانون های اصلاح و تربیت در بخش های تئاتر شورایی، خیابانی و صحنه ای برگزار شد.

همچنین در این سال به همت حوزه هنری استان، بخش استانی جشنواره سراسری تئاتر مردمی بچه های مسجد، پس از تماشای فیلم های «باشدان باشا» نوشته محمود مهدوی و کار حسن رهنما آذر، «شمشیر شکسته» نوشته محمد نباتی و کارسهیل تازیک، «مهمانی» نوشته و کار مریم ثروتی، «بخاطر مروارید» نوشته حسین فدایی‌حسین و کار زهرا اسریار«روزی که بهشتی شدم»  نوشته ندا ثابتی و کار مریم ثروتی،  نمایش «کارستان» نوشته محمدرضا آزاد و کار مهدی احدی،  برگزار و نمایش روزی که  بهشتی شدم به مرحله کشوری این جشنواره راه یافت.

حضور گروه های نمایشی  و هنرمندان استان در جشنواره های مختلف تئاتری داخلی و خارجی، از دیگر فعالیت های نمایشی قابل تامل در سال 98 است. هنرمندان و گروه های نمایشی استان با تولید آثار نمایشی، توانستند در سال 98، حضور موفقی در جشنواره های تئاری برگزار شده در داخل و خارج کشور داشته باشند. حضور نمایش شاعر زباله ها نوشته و کار شیرزاد عسگری در ششمین جشنواره سراسری تئاتر خیابانی منطقه آزاد ارس و دریافت جایزه رتبه سوم بازیگری  در این جشنواره، حضور  نمایش آقای رئیس جمهور نوشته خانم هلن خانزاده به کارگردانی یاشار منوچهریدر جشنواره خصوصی تئاتر آرخه، حضور  نمایش عروسکی جورتدانین ناغیللاری به طراحی و کارگردانی خانم یلدا یوسفیان در چهارمین جشنواره تئاتر و موسیقی بچه های ایران (ائل) در استان زنجان، حضور نمایش رادیویی آخماز به کارگردانی اقای شاهد مجتهد زاده در بخش نمایش های رادیویی سی و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر ، حضور نمایش روزی که بهشتی شدم درچهاردهمین دوره همایش سراسری تئاتر مردمی بچه های مسجد از مهمترین رویدادهای نمایشی استان در بخش جشنواره های داخلی در سال 98 است. هنرمندان هنرهای نمایشی استان اردبیل در سال 98 در جشنواره ها و رویدادهای تئاتری که در آن سوی مرزها برگزارشده است، حضور پررنگ و چشمگیری داشته اند. علاوه بر تولید و اجرای نمایش مجلس قربانی سنمار با مشارکت بازیگران جمهوری آذربایجان و به کارگردانی غریب منوچهری، سه نمایش از هنرمندان استان اردبیل در سه جشنواره بین المللی نیز حضور یافته بود. حضور نمایش وخداوند درون یک مرد دو قلب قرار نداد نوشته و کارگردانی اکبر صادقی در سومین جشنواره بین المللی تئاتر فضا و دیالوگ روسیه، حضور نمایش لیرشاه به طراحی و کارگردانی اکبر صادقی در جشنواره تئاتر آکتائو جمهوری قزاقستان وحضور نمایش قیزیل باشماق نوشته ابراهیم عادل نیا و کارگردانی حسن شیخ زاده در جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان جمهوری آذربایجان ، رهاورد تلاش های هنرمندان استان در سال 98 در جشنواره های خارجی است.

در طول سال 98 تعداد 23 مورد نشست های تخصصی و آموزشی تئاتری در سطح شهرهای مختلف استان برگزار شده است. در این نشست ها ی آموزشی، هنرمندان و علاقه مندان به هنرهای نمایشی از بیش از 200 ساعت آموزشی برگزارشده با حضور کارشناسان تئاتری بهره مند شدند. برگزاری نشست تخصصی ایده پردازی در تئاتر با حضور دکتر حسین فدایی حسین، برگزاری نشست تولید نمایش های بومی با مخاطب جهانی با حضور محمد عاقبتی، برگزاری نشست سلوک روحی بازیگر و تمرینات با عنوان بدن و یوگا با حضوررضا بهشتی، برگزاری نشست تخصصی چگونه تئاتر خود را به جهان معرفی کنیم با حضور سپهر شریف زاده برگزاری نشست تخصصی انتقال تجربه در تئاتر با حضور اتابک نادری، برگزاری کارگاه آموزشی و تمرینات عملی بازیگر و بدنش با حضور  ساسان قجر و برگزاری کارگاه نمایشنامه نویسی با حضور کریم عظیمی ججین از مهمترین این نشست های آموزشی در سال 98 است.

چاپ کتاب های نمایشی هم در سال 1398 از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در سال 98 و در سایه  همت نویسندگان استان و همراهی شایسته ناشران اردبیلی، 6 عنوان کتاب نمایشی توسط انتشارات عنوان،جنت سرا و نگین سبلان

چاپ و روانه بازار شده است. نمایش کمدی تالیف محمد فردین، تئاتر و بازیگر تالیف  محمد فردین، تاریخ تئاتر مغان تالیف  غریب منوچهری، نمایشنامه ما زنده ایم تالیف کریم عظیمی ججین، نمایشنامه خانه ای برای صبوری تالیف کریم عظیمی ججین و دو نمایشنامه  همراه عزیزم ستاره تالیف اردشیر عابدی، عناوین کتاب های چاپ شده تخصصی تئاتر است که با برگزاری آیین هایی از آن ها رونمایی شده و در اختیار علاقه مندان به هنرهای نمایشی قرار گرفته است.

در سال 98 و با اعلام اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی،  شاهد ثبت سه گروه نمایشی جدید در سامانه ثبت گروه های نمایشی بوده ایم. همچنین  علاوه بر برگزاری مجمع عمومی برای انتخاب هیئت مدیره جدیدانجمن هنرهای نمایشی شهرستان پارس آباد، ابلاغ هیئت مدیره انجمن هنرهای نمایشی شهرستان خلخال، پس از معرفی و تایید اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی استان، توسط مدیرکل هنرهای نمایشی صادر شده است. اجرای نمایش آی دلی جیران در تهران، برگزاری مراسم اختتامیه و تجلیل از برترین های بخش نمایشنامه نویسی جشنواره عنوان توسط گروه تئاتر عنوان اردبیل در تهران،  برگزاری مراسم مردمی تجلیل از هنرمندان تئاتر استان، انتشار فراخوان حمایت از تولیدات نمایشی و آغاز به کار ششمین جشنواره تئاتر منطقه جنوب استان با برگزاری جلسات شورای سیاستگذاری از دیگر فعالیت نمایشی انجام یافته در سال 98 است. اما تلخ ترین اتفاق تئاتری استان اردبیل در سال 98، هجرت ناباورانه یوسف جاوید از هنرمندان فعال تئاتر اردبیل در خردادماه این سال است.

در پنجمین روز از اسفندماه  سال 98 و در حالیکه، اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی استان اردبیل، مهیای برگزاری سومین دوره هفته هنر استان بود و فعالیت های نمایشی با اجرای نمایش سارای جریان داشت،  به دلیل پیشگیری از شیوع ویروس کرونا، همه فعالیت های تئاتری استان هم برابر نامه ارسالی از وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی تعطیل و چراغ صحنه های نمایش استان، خاموش شد.