آئین های تکم گردانی در شهرهای مختلف استان اردبیل اجرا شد

واژه تکم Takam ازدو بخش”تکه” و “م” تشکیل شده است. تکه در زبان ترکی به معنی بز نر قوی هیکل که همیشه در راس گله حرکت میکند و گله را به چراگاه و محلهای معین هدایت می کند و «م»ضمیر ملکی دوم شخص مفرد است و تکم در واقع به معنی «بز نرمن» است.

در میان روستائیان و ایلات و عشایر تکه به بز نری گفته می‌شود که به سن بلوغ رسیده باشد و بز نر را گویند که پیشاپیش گلّه حرکت می‌کند و با اضافه کردن ضمیر ملکی، این کلمه به صورت تکم ادا می‌شود.

تکم چی فردی که تکم به دست دارد، تکه خود را از تکه تخته‌ای به ابعاد ۱۵ سانتی‌متر طول، شش سانتی‌متر عرض و سه سانتی‌متر ضخامت به شکل بز می‌ساخت و بعداً چهار تکه تخته نازک به اندازه هشت سانتی‌متر با میخ به چهار طرف آن طوری نصب می‌کرد که به جای دست و پای او باشد که متحرک بودند.

تکم چی‌ها که با گرداندن این عروسک چوبی و خواندن شعر نوید بهار می‌دهد،وقتی می‌آیند که زمین بعد از زمستان سرد شروع به نفس کشیدن می‌کند. تکم گردانی و تکم خوانی دیرینه آیینی است که همواره در خطه آذربایجان پر ونقش ونگار اذربایجان از دیر باز بین مردم از ارزش و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.تکم و تکم چی‌ها پیام آوران بهار و دوستی و نشاط هستند.
به کسی که تکم را می‌گرداند و با ان اشعار نغز و شیرین را می‌خواند،«تکم چی» می‌گویند.تکم یک عروسک چوبی است که به قطر حدود ۴ سانتیمتر،طول ۲۵ و عرض ۱۲ الی ۱۵ ساخته می‌شود و آن را آذین می‌کنند. این عروسک خاص مراسم نوروز است.
آیین تکم (تکم خوانی و تکم گردانی) عمری دراز در خطه آذربایجان دارد و متاسفانه مثل اکثر آیینهای اصیل در حال فراموشی است. منشا آن ، محل پیدایش و روند تکاملی آن در هزار توی تاریخ گم شده است و تلاش ما بر این است که شواهدی را پیدا کنیم و در کنار هم بچینیم تا به این فرهنگ و سنت قدیمی هویت بدهیم.چند سالی است که با هدف احیای این آیین نمایشی ، در روزهای آخر اسفند به همت سازمان های مردم نهاد و شهرداری اردبیل و نیز مشارکت اداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی ، آیین تکم گردانی در شهر اردبیل برگزار می شود.