در حال بارگذاری ...

استقبال خوب مردمی از پرده خوانی واقعه غدیر

به مناسبت عید سعید غدیر مراسمی توسط هنرمندان تئاتر در پیاده راه اسفریس برگزار شد که بخش اصلی آن نمایش پرده خوانی بود که توسط آقای خداوردی خسروی نوشته و با نقش آفرینی خود ایشان و کارگردانی تقی اسماعیلی اجرا گردید.احیای نمایشهای ایرانی از دغدغه های این دو هنرمند گرامی تئاتر می باشد که نمونه هایی چند از آن را در گذشته به اجرا گذاشته اند.

تئاتر استان اردبیل، علی حسن زاده؛ به مناسبت عید سعید غدیر مراسمی توسط هنرمندان تئاتر در پیاده راه اسفریس برگزار شد که بخش اصلی آن  نمایش پرده خوانی بود که توسط آقای خداوردی خسروی نوشته و با نقش آفرینی خود ایشان و کارگردانی تقی اسماعیلی اجرا گردید.
احیای نمایشهای ایرانی از دغدغه های این دو هنرمند گرامی تئاتر می باشد که نمونه هایی چند از انرا در گذشته به اجرا گذاشته اند. از جمله تکم گردانی،نقالی، چمچه خاتون و اینبار پرده خوانی، نمایشی متکی بر کلام و نقل و نقاشی. 
اینکه گام اول برای احیای پرده خوانی است قابل تقدیر است و می توان با تحسین از آن استقبال کرد. اما برای گامهای بعدی انتظار می رود مثل همه آثار دیگر نقاط قوت و ضعف ان تحلیل و بررسی شود تا محکمتر و گیراتر برداشته شوند.
پرده خوانی دو عنصر اساسی دارد پرده و پرده خوان. ارتباط این دو با یکدیگر نمی تواند مثل ارتباط پوستر پس زمینه یا دکور و دیوار با بازیگر در نمایشهای معمول باشد. این دو مثل دو کاراکتری هستند که مدام به دیالوگ با یکدیگر مشغولند و می بایست حجم کثیر اجرا شرح تصاویر توسط پرده خوان باشد. اما در اجرایی که شاهد بودیم به این مهم توجه چندانی نشده بود. خصوصا در نقل اولین حکایت که شرح درگیری حصرت علی (ع)  با یکی از یلان عرب بود هیچ مراجعه ای به پرده نشد علیرغم آنکه تصویر مرتبط با ان در پرده نقش بسته بود. این بی توجهی در بخشهای بیشتری از  اجرا حاکم بود و پرده را از عنصر مولف به نقشی بی ثمر تبدیل کرده بود. این عدم ارتباط، بین دو بازیگر و بین بازیگران و مردم نیز وجود داشت. بین دو بازیگر  ارتباط دیالوگی و حسی بسیار کمی دیده می شد و کارشان اغلب ادای مونولگهایی بود که بی توجه به یکدیگر اجرا می کردند. اجرای مونولوگها به لحاظ بیان ، حس و استایل و میزانسن قابل قبول بودند اما به دیالوگ و تبادل حس و بازی بین دو بازیگر منتهی نمی شد. مشابه این وصعیت بین بازیگران و مخاطب هم به شدت حاکم بود. در پرده خوانی و نقالی ، نقال و پرده خوان ارتباط زنده تر و پویاتری نسبت به بازیگر تئاتر با مردم دارند. بازیگر تئاتر (اغلب)حتی اگر در شیوه اجرایی کار مجاز باشد که به تماشاگر نگاه کند باز هم دیوار  چهارم را در مقابل خود دارد و نمی تواند رابطه اش را فراتر از حد مفروضات از پیش تعین شده قرار دهد و چیزی خارج از متن و میزانسن تمرین شده اجرا کند اما نقال و پرده خوان این امکان را دارند که با مخاطب وارد دیالوگ شده و تا انجا پیش بروند که انها را هم در اجرای خود سهیم نمایند. برای رسیدن به این امر بدیهه سرایی و دیالوگ بین تماشاگر و بازیگر به کار گرفته می شود که ساده ترین نمونه آن تقاضای ذکر صلوات و تشویق از سوی پرده خوان است. در پرده خوانی اجرا شده از این ویژگی ارزشمند فقط به همین اندک ( تقاضای صلوات و تشویق)  بسنده شده بود که می بایست در اجراهای بعدی اهمیت بیشتری به آن داده مخاطب را به مشارکت در اجرا وادارند.
در اجرای مذکور از موسیقی استفاده بسیار خوبی شده بود اگرچه به این شکل و به این حجم نمی توانسته در پرده خوانی سنتی مورد استفاده قرار گیرد. کارگردان در این مورد به درستی خود را اسیر پیروی از چارچوب واقعی پرده خوانی (به شکلی که بوده) نکرده و با افزودن گروه کر و خواننده به آن کار را پویاتر و جذابتر نموده است. 
از عوامل مخرب اجرا استفاده از سن بود که به شدت دست و پا گیر و بیهوده می نمود. قطعا اگر سن حدف می شد و بازیگران می توانستند به راحتی در بین مردم حرکت کنند اجرایشان راحتتر و بهتر می شد. وجود سن با محدودیتهایی که ایجاد کرده بود بازیگر را به ایستادن در محدوده ای خاص وامی داشت و همه میزانسنهایش را تحت شعاع قرار می داد میکروفونهای ثابت هم این وضعیت  (ایستادن در فصای محدود ) را تشدید می کرد و متاسفانه در بعصی جاها بازیگر را در حد شومن تقلیل می داد. البته طی صحبتی که با کارگردان داشتم می گفتند که از اجرای دوم میکروفونهای ثابت حدف و به سیار تبدیل خواهند شد. (متاسفانه اجراهای بعدی را ندیده ام).
یکی از ویژگیهای پرده خوان همانند نقال و مرشد بهره وری از  شیوه بازی در بازی است که طی آن در لحظاتی در نقش شخصیتهای قصه اش قرار می گیرد و با لحن و فیگور آنان به ایفای نقش می پردازد . در این اجرا گرایش به این فرم در بیان دیالوگها تا حدودی ارضا کننده بود اما از میزانسن و بازی بی کلام تقریبا خبری نبود و این شاید به خاطر محدودهایی بود که سن ایجاد کرده بود والا هم تقی اسماعیلی و هم خداوئردی خسروی بهتر از هر کسی بر این امر واقفند و می توانند آنرا به زیباترین شکل ارائه نمایند.
از نکات قابل توجه در مورد این اجرا استقبال خوب مردم بود و فضای پیاده راه اسفریس که نشان می دهد بستر بسیار مناسبی برای اجراهای خیابانی است و امید است متولیان تئاتر استان از این امکان ایجاد شده به نحو شایسته ای بهره برداری نمایند.
 




نظرات کاربران