گفت‌و‌گو با کارگردان برگزیده جشنواره تئاتر استان اردبیل
احیای جشنواره‌های تئاتر منطقه‌ای؛ زمینه‌ساز ارتقای آثار استان‌ها
ابراهیم عادل‌نیا، نویسنده و کارگردان نمایش «اخته» که به عنوان برگزیده جشنواره تئاتر استانی اردبیل در بخش صحنه‌ای به جشنواره مناطق کشور راه‌پیدا کرده است، با اشاره به برگزاری منظم و باشکوه جشنواره تئاتر استانی، احیای دوباره جشنواره‌های تئاتر منطقه‌ای و تاثیر و نقش آن را در رشد کمی و کیفی تئاتر شهرستان‌ها و استان‌ها، اقدامی ارزشمند دانست.
به گزارش خبرنگار ایران تئاتر در اردبیل، سی و یکمین دوره جشنواره تئاتر استانی اردبیل با حضور 19 گروه نمایشی در بخش‌های خیابانی و صحنه‌ای برگزار شد که ماحصل این جشنواره، انتخاب نمایش‌های «اخته»، «1320» و «رژیسور» در بخش صحنه‌ای و «اعتبار» و «ترسه یول» در بخش خیابانی برای حضور در جشنواره تئاتر منطقه‌ای کشور است.
ابراهیم عادل‌نیا، نویسنده و کارگردان نمایش «اخته»، حضوری موفق در دوره سی و یکم جشنواره تئاتر استانی اردبیل داشته است. او زاده ۱۳۵۹ در اردبیل است و فعالیت‌های تئاتری خود را از سال 1378 آغاز کرده است. این هنرمند اردبیلی آثار زیادی را کارگردانی کرده و کسب عناوین بسیاری از جشنواره‌های استانی و سراسری را در کارنامه خود دارد.
که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: نمایشنامه‌های «سلما» (منتخب اجرا در جشنواره تئاتر استانی سال ۹۰)، «کافه سایه» (منتخب اجرا در جشنواره منطقه‌ای تئاتر ماه سال ۹۳ و جشنواره سراسری تئاتر ماه سال ۹۳ و جشنواره تئاتر فجر سال ۹۳)، «بیدی لی بیدان» (منتخب اجرا در جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان سال ۹۴)، «به تاریکی عادت کن» (منتخب اجرا در جشنواره تئاتر استانی سال ۹۶)، «کریم آقا»(منتخب اجرا در جشنواره تئاتر استانی سال 96)، «قیزیل باشماق» (منتخب اجرا در بخش بین‌الملل جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان 97 و منتخب اجرا در جشنواره بین‌المللی تئاتر لنکران جمهوری آذربایجان سال ۹۸)، «فخرالزمان» (منتخب اجرا در جشنواره تئاتر استانی سال 97 و منتخب اجرا در جشنواره تئاتر سراسری تئاتر فجر استانی سال 97)، «عمارت فیروزه» (منتخب اجرا در جشنواره تئاتر استانی سال ۹۸) و «اخته»(منتخب اجرا در جشنواره تئاتر استانی 1402) را نوشته و درزمینهٔ نمایشنامه‌نویسی هم موفق به اخذ جوایز نمایشنامه‌نویسی در جشنواره تئاتر استانی برای نمایشنامه سلما، برگزیده بهترین نمایشنامه در جشنواره منطقه‌ای ماه در سال ۹۳، تقدیر بهترین نمایشنامه در جشنواره تئاتر سراسری ماه سال ۹۳ برای نمایشنامه کافه سایه، تقدیر بهترین نمایشنامه در جشنواره تئاتر فجر سال ۹۳ برای نمایشنامه کافه سایه، برگزیده بهترین نمایشنامه‌نویسی در جشنواره استانی سال ۹۶ برای نمایشنامه کریم آقا، برگزیده بهترین نمایشنامه‌نویسی و کارگردانی در جشنواره استانی سال ۹۷ برای نمایشنامه فخرالزمان، برگزیده بهترین نمایشنامه‌نویسی در جشنواره استانی سال ۹۸ برای نمایشنامه عمارت فیروزه، برگزیده بهترین نمایشنامه‌نویسی و کارگردانی در جشنواره استانی سال 1402 برای نمایشنامه اخته و برگزیده بهترین نمایشنامه‌نویسی در جشنواره استانی خراسان جنوبی سال 1402 برای نمایشنامه فخرالزمان شده است.
ابراهیم عادل نیا که با نمایش «اخته» برگزیده عنوان بهترین نمایشنامه‌نویسی و کارگردانی در جشنواره استانی سال 1402 استان اردبیل شد، درباره داستان نمایش «اخته»، گفت: «امین خلوت و جامه‌دار آقامحمدخان تصمیم گرفته‌اند با دسیسه صادق خان گرجی از سرداران آقامحمدخان، شاه را به قتل برسانند؛ اما ترس و وحشت بیش‌ازحد از شاه مانع این کار آن‌هاست.»
او در مورد ویژگی‌های دوره سی و یکم جشنواره تئاتر استانی اردبیل هم توضیح داد: «به نظرم این دوره از جشنواره استانی اگر نگوییم بهترین، یکی از بهترین دوره‌های جشنواره تئاتر استانی طی این دهه اخیر بود؛ هم به لحاظ کمیت و هم به لحاظ کیفیت و البته رشد قابل‌توجه نویسندگان بومی استان که باعث خوشحالی و بسیار ارزشمند است. نظم و هماهنگی ستاد برگزاری در اجرای هماهنگ نمایش‌ها و انتخاب به‌جا و دقیق تیم انتخاب و داوری از دیگر ویژگی‌های این دوره از جشنواره بود.»
عادل‌نیا با اشاره به نقش تئاتر در توسعه فرهنگی، افزود: «تئاتر هنری انسان‌ساز است چراکه باعث شکوفایی و ارتقای فرهنگ عمومی در هر جامعه‌ای است. کسی که برای اولین بار تئاتر ببیند دیگر آن انسان قبل نخواهد بود و احساس مدنیت و آگاهی خواهد کرد. اگر کمی دقیق‌تر به مسئله نگاه کنیم می‌بینیم که در جوامع توسعه‌یافته و یا درحال‌توسعه، تئاتر از ارکان اصلی و تحول‌آفرین تکامل فرهنگی و اجتماعی محسوب می‌شود. تئاتر می‌تواند در جایگاه یک نهاد اجتماعی بنشیند و با هنرآفرینی و خلق آثار نمایشی با بیانی جذاب به تجلی زیبای مسائل زندگی و امیال و احساسات انسانی و رفع نیازهای انسانی و اجتماعی کمک کند. تئاتر می‌تواند به‌عنوان آینه زیست جمعی و هم به‌عنوان الگوی زندگی اجتماعی عمل کند. تئاتر قابلیت این را دارد که هزاران دستور عمل و مسائل نظری و تئوریک انسانی و اجتماعی را با یک نمایش روی صحنه به مردم انتقال دهد؛ چراکه با عمیق‌ترین نیازها و متعالی‌ترین خواست‌ها و نیازهای فکری و قلبی انسان به‌صورت جمعی مرتبط است.»
نویسنده و کارگردان نمایش «اخته» برگزاری این دوره از جشنواره تئاتر استانی با حضور 19 گروه نمایشی را ریسکی بزرگی عنوان کرد و توضیح داد: «هماهنگی و برنامه‌ریزی این تعداد گروه نمایشی، با این امکانات سخت‌افزاری اندک در اردبیل نظیر سالن نمایشی خوب و استاندارد، نیاز به مدیریت قوی داشت که خوشبختانه اعضا و فعالان ستاد جشنواره در این زمینه موفق عمل کردند. هرچند معتقدم با کمی وسواس بیشتر در انتخاب آثار، می‌شد کیفیت جشنواره را از این هم که بود، بالاتر برد اما خب یک موضوع دیگر را هم باید در نظر داشت و آن هم حجم درخواست و ذوق و شوق شرکت برای جشنواره استانی بود که نمی‌شد به‌سادگی از آن گذشت و جای خوشحالی دارد.
این فعال تئاتر اردبیل همچنین در مورد ارتقای تئاتر شهرستان‌ها هم گفت: «تئاتر شهرستان‌های ما به لحاظ استعداد، کمبودی ندارد و آنچه نیاز دارد، مسئله آموزش آن هم به‌صورت مداوم و همچنین حمایت از اجراهای برگزیده و خوب نمایشی استان و کشور در شهرستان‌هاست.»
او احیای دوباره جشنواره‌های تئاتر منطقه‌ای و تأثیر و نقش آن را در رشد کمی و کیفی تئاتر شهرستان‌ها و استان‌ها، اقدامی ارزشمند دانست و افزود: «به نظرم احیای جشنواره تئاتر منطقه‌ای یکی از بهترین اقداماتی بود که می‌شد انجام داد و نمی‌دانم به چه علتی این همه سال برگزار نشد، جشنواره تئاتر منطقه‌ای جدا از رشد کیفی و کمی آثار، به دلیل گرم نگه‌داشتن اجراهای زنده، موجب تعامل هرچه بیشتر هنرمندان و آشنایی گسترده آن‌ها با عقاید، آثار و فرهنگ‌های مختلف این سرزمین رنگارنگ می‌شود و این مسئله خیلی به نظر من مهم و برای تئاتر کشور حیاتی است.»
ابراهیم عادل‌نیا حضور داوران غیربومی در این دوره از جشنواره استانی را مثبت ارزیابی کرد و ادامه داد: «به نظرم این یک تصمیم حرفه‌ای و بسیار خوبی بود که اتفاق افتاد و دیدیم که در این جشنواره برخلاف دوره‌های قبل همه‌چیز بدون هیچ مسئله حاشیه‌ای و خیلی آرام برگزار شد. این مسئله البته نه معنی پایین بودن سطح داوران بومی بلکه جلوگیری از بسیاری سوءتفاهم‌ها و حب و بغض‌های احتمالی است و به نظرم این دوره یکی از بهترین دوره‌ها در امر انتخاب داوری بود.»
او با تأکید بر اینکه تئاتر استان اردبیل نیاز دارد که چه به لحاظ مالی و چه به لحاظ فنی، به طرف حرفه‌ای شدن حرکت کند، لازمه این حرکت روبه رشد را وجود سالن استاندارد و مختص تئاتر یا همان تئاتر شهر دانست و گفت: «من این مسئله را ضروری‌تر از هر مسئله‌ای می‌دانم؛ چراکه معتقدم بدون تئاتر شهر، تئاتر ما همچنان به‌صورت غیرحرفه‌ای باقی خواهد ماند و به یک جریان مستقل تبدیل نخواهد شد.»
